PODZIAŁ KORONEK KLOCKOWYCH
Podstawowym podziałem koronek klockowych jest ten, który wskazuje na ilość par klocków użytych do ich wyrobienia. Jest to podział na: koronki małoparowe (ang. part laces, sectional laces lub piece laces) i wieloparowe (ang. continuous bobbin laces, straight laces lub fr. fil continu). Minimalna liczba par do wytworzenia elementu koronki klockowej np. warkoczyka (łańcuszka)- to dwie pary, czyli cztery klocki i dwie nici- każda z nich łączy w parę dwa klocki. Maksymalna, dokładna ilość par jest uzależniona od skomplikowania wzoru koronki a przede wszystkim od umiejętności i doświadczenia koronczarki. Mistrzynie w wyrabianiu, z długoletnim doświadczeniem, potrafią pracować nad jedną koronką np. z 400 klockami (!) jednocześnie. Wspomniany stopień zaawansowania wzoru jak i ilość par użytych do wytworzenia koronki wpływały proporcjonalnie na cenę wyrobu oprócz oczywiście rodzaju nici (o nich więcej w zakładce NARZĘDZIA PRACY i dalej NICI) użytych do jej wyrobienia.
Pomimo podstawowego podziału koronek na małoparowe i wieloparowe- ciekawostką jest to, że nie ma wyraźnie określonej granicy w ilości par klocków, po przekroczeniu której przestajemy mówić o koronkach małoparowych a zaczynamy mieć do czynienia
z wieloparowymi i na odwrót. Granicą a zarazem cechą odróżniającą koronki małoparowe od wieloparowych jest sposób ich wyrabiania i dodatkowe narzędzie, które pojawia się podczas pracy nad koronkami małoparowymi. Jest nim szydełko, którym łączymy poszczególne elementy koronki ze sobą.
Wiodącymi i wyróżniającymi się elementami wzoru w koronce małoparowej są: płócienkowy pasek, często wijący się a także m.in. warkoczyk (łańcuszek), często ozdobiony pikotkami i listki pełne. Kolejną cechą odróżniającą koronki małoparowe od wieloparowych jest moment wyrabiania tła (ang. ground, background), inaczej siatki (ang. meshwork lub fr. réseau). W małoparowych wyrabiamy tło/siatkę po wyrobieniu wzoru (ang. pattern), na końcu. Tutaj możemy wybrać określoną część z wzoru i od niej zacząć pracę, sami narzucamy początek i koniec naszej pracy (przy czym na końcu zawsze mamy do wyrobienia tło, które tak jak i wzór możemy zacząć wyrabiać w dowolnej części koronki).
W koronce wieloparowej mamy wyraźnie narzucony zarówno początek, jak i koniec pracy. Tło wyrabiamy JEDNOCZEŚNIE z elementami tworzącymi wzór (!). Sami możemy narzucić tutaj jedynie tempo naszej pracy ;). Kolejną różnicą jest to, że w koronkach małoparowych występują supełki (węzełki, ang. knots) ze względu na łączenie wzoru
z tłem/siatką, która jest wyrabiana oddzielnie, na końcu. W koronkach wieloparowych supełki/węzełki występują jedynie w sytuacji, kiedy mamy już mało nici na klocku
i jesteśmy zmuszeni do połączenia końcówki nitki ‘pracującej’ z nową nicią.
I ostatnia z ważnych różnic- koronki małoparowe to mała ilość par, która jest potrzebna m.in. do wyrobienia elementu wyróżniającego koronkę, czyli płócienkowego paska. Jest on cienkim (ze względu na małą ilość par klocków) paskiem wijącym się pod różnym kątem, zakręcającym w różnych kierunkach a nawet elementem nachodzącym na siebie
w całej koronce lub tylko w niektórych jej częściach. Nie mamy tutaj do czynienia z pracą klocków w jednym, określonym kierunku. Z kolei w koronkach wieloparowych klocki pracują w jednym kierunku do momentu osiągnięcia punktu brzegowego koronki.
Do grupy koronek klockowych małoparowych należą m.in.:
- koronki bobowskie,
- koronki rosyjskie,
- koronki Idrija,
- koronki słowiańskie,
- koronki weneckie,
- koronki brukselskie,
- koronki la Duchesse,
- koronki Honiton.
Do grupy koronek wieloparowych zaliczamy m.in.:
- koronki gipiurowe (Le Puy, Bedfordshire, Cluny, Maltese),
- koronki Blonde,
- koronki Chantilly,
- koronki Mechlin (Point de Malines),
- koronki torchon,
- koronki Valenciennes (walensjenki),
- koronki Binche,
- koronki Lille,
- koronki Buckinghamshire.